Ein Berliner




Berlijn, oh Berlijn. We verloren er ons hart zodanig dat we er vijf keer heen gingen in de afgelopen 3 jaar. Om fijne plekken terug te zien en nieuwe te ontdekken. Voor elk fijn café en onafhankelijk winkeltje waarover u hier leest, zijn er minstens 7 die even leuk of nog leuker zijn – maar we konden nu eenmaal niet alléén maar eten en winkelen in Berlijn. Ook een “zien en doen” overzichtje dus, met enkele van de interessantste plekken van de stad; bij wijze van goeie reminder dat Berlijn zoveel meer is dan tweedehandsmarktjes en hippe koffieplekken. U vindt hieronder achtereenvolgens:

Zien en doen
Lekkers
Leuke markten
Fijne winkels
Praktische tips
Meer lezen

Ik tekende ook een kaartje van Friedrichshain en Prenzlauerberg, alwaar de meeste aangeraden café's, marktjes en winkels zich bevinden (*opgelet: sinds het tekenen van de kaartjes voegde ik nog wat adressen toe, niet alles staat dus op de kaart!*). De nummers verwijzen naar huisnummers; de kleurcode is als volgt:
groen: eten/drinken
geel: winkel/markt
rood: zelfmaakwinkel (i.e. stoffen en/of wol)
paars: allerlei 

Friedrichshain - klik op het kaartje voor een grotere versie

Prenzlauerberg - klik op het kaartje voor een grotere versie
Veel van de cultureel-historische trekpleisters hieronder beschreven vindt u dan weer in Mitte. Voor de leukste winkels en café's van Mitte en Kreuzberg verwijs ik u graag door naar het boekje 100% Berlijn. Voor de exacte adressen van de aanraders hieronder verwijs ik u door naar de websites van de musea/winkels/café's in kwestie.

Zien en Doen
DDR-Museum: “Het leven zoals het was”, DDR versie. Druk maar erg fijn museum over het dagelijkse leven in Oost-Duitsland tot aan de val van de muur. Zit interactief in elkaar en bijgevolg ook leuk voor uw kroost. Mitte.

Holocaust- en boekenmonument: twee subtiele maar net daarom des te sterkere reminders van het recente verleden van Berlijn. De Holocaustmemorial vindt u vlakbij de Brandenburger Tor; de memorial voor de boekverbranding zit iets beter verstopt, onder een glazen plaat op de Bebelplatz. Mitte.

Reichstag: het uitzicht vanuit de befaamde koepel die Norman Foster op de Reichstag zette is écht de moeite waard. Met audiogids (ook beschikbaar in het Nederlands) in de hand krijgt u een 360° zicht op Berlijn, met alle nodige achtergrondinformatie over de omliggende monumenten. Ideale intro voor uw eerste dag Berlijn.  Zeker niet vergeten een paar dagen op voorhand (de bevestiging kan tot 5 dagen op zich laten wachten) online een plaatsje te reserveren, want eenmaal ter plaatse raak je er niet in zonder reservering! Mitte

C/O Berlin: Fotomuseum in het impressionante oude postgebouw. Geen vaste collectie, maar wisselende tentoonstellingen, dus het loont om op voorhand online te bekijken wat er geëxposeerd wordt. Mooie prints te koop in de kleine museumshop. Mitte.

Hamburger Bahnhof: museum voor hedendaagse kunst in een oud station. Vaste collectie en tijdelijke tentoonstelling (bizar genoeg kan je geen kaartje kopen voor enkel de vaste collectie; het is ofwel een combi-kaartje, ofwel een kaartje enkel voor de tijdelijke tentoonstelling). De vaste collectie is alvast erg de moeite waard; met een metershoge Mao van Warhol, check voor vertrek even wat er op het programma staat voor de tijdelijke tentoonstelling.

Verzetsmuseum: de inrichting mag dan wat verouderd zijn, de inhoud van dit museum blijft altijd actueel  – de bijschriften zijn bijna uitsluitend in het Duits, dus neem een audiogids mee aan het onthaal indien uw Duits niet om over naar huis te schrijven is. 

EastSide Gallery: een klassieker uiteraard; het langste overgebleven stuk muur bekijken (al wordt ook dit stukje momenteel bedreigd door een bouwproject). In plaats van in de massa vlak naast de muur te gaan lopen, krijg je een veel beter beeld ervan van aan de andere kant van de straat – op enkele minuten fiets je de hele muur voorbij. Een serieuzer maar ook impressionanter stuk Muur-geschiedenis vind je aan de Bernauer Strasse in Prenzlauerberg (vlakbij het Mauerpark), waar een paar infoborden de geschiedenis van de muur en alle gevolgen vandien uit de doeken doen.

Topographie des Terrors: cheerful is het niet, maar deze gratis tentoonstelling in Mitte geeft de nodige achtergrond aan elk Berlijnbezoek. Binnen en buiten word je ondergedompeld in een erg zwarte pagina van de geschiedenis van deze plek, het voormalige hoofdkantoor van de SS, Gestapo en veiligheidsdienst ten tijde van het derde rijk.

Hohenschönhausen: vrij ver naar het Noord-Oosten ligt deze voormalige Stasi-gevangenis, die nu kan bezocht worden door het publiek. Met de fiets ben je er op een dik kwartier  vanuit Friedrichshain; en de trip er naartoe toont een staalkaart van de Berlijnse architectuur (mooi is het lang niet allemaal, maar wel boeiend om zien). Enkel toegankelijk met rondleiding (dagelijkse Engelse rondleiding om 14u30) waar de gids je meeneemt naar de staatsrepressie van de DDR. Volg een Duitstalige tour als je de taal machtig bent, verschillende van de Duitstalige gidsen hebben zelf een tijd in de gevangenis doorgebracht, wat de rondleiding ongetwijfeld des te beklijvend maakt.

Stasi-museum: In Lichtenberg, op minder dan 10 minuten fietsen van de Boxhagenerplatz, ligt het voormalige hoofdkwartier van de Stasi, dat nu als museum is ingericht. Geen toonbeeld van interactiviteit, maar het onderwerp is zodanig fascinerend (vooral de simpel-ingenieuze afluister apparatuur verstopt in stropdassen, gieters en balpennen zijn een hit) dat dat niet stoort. Je komt er ook langs het bureau van Erich Mielke himself, laatste Minister van Staatsveiligheid. Kippenvel verzekerd.

Tempelhof: Mijn verwachtingen waren niet bijster hoog gespannen, maar zo'n in onbruik geraakte luchthaven, het is toch nog wat anders dan gewoon "een groot park". Er werd duchtig gepicknikt, gebarbecue'd, en geluierd op de grasvelden en tegelijk ook stevig gefietst, gevliegerd, gespeeld en gelopen op die eindeloze landingsbanen. Daarenboven zijn de oude gebouwen zelf ook meer dan de moeite waard.

Gedenkstatte Berlin Mauer: Aan de Bernauerstrasse, waar de muur ooit doorliep hebben de Berlijners een indrukwekkende memorial opgezet. Binnen in het kleine gebouw loopt een tentoonstelling over het leven aan weerszijden van de muur, met een lange lijst slachtoffers van ontsnappingspogingen waar je stil van wordt. Buiten getuigt het laatste stuk muur met de oorspronkelijke veiligheidszone hoe knettergek en beangstigend die opdeling van de stad eigenlijk was. De tentoonstelling loopt er ook verder door, en zoals het Berlijners betaamt, doen ze ook dit weer in stijl:




Kulturbrauerei: Voor wat lichter vertier moet u in de Kulturbrauerei zijn: cinema, concerten, eetgelegenheden wonen broederlijk bij elkaar in deze oude brouwerij.

Fotokabines: zoveel leuker dan de saaie Photomatons in Belgische stations – hier en daar vind je een fotokabine die voor een luttele 2 euro vier verschillende foto’s print; ideale souvenir!



Lekkers
OstFee, Café Krone, Kauf dich Glucklich – drie van de (vele) fijne café’s in de Oderberger Strasse; alle met heerlijk ontbijt in aanbieding (bij Kauf dich Glucklich enkel in het weekend – wel ook lekkere wafels daar). Berlijnse stijl: relaxed, met goed uitgedacht mismatched tweedehands meubilair. Prenzlauerberg

Teigwaren: klein restaurantje met wisselende kaart van, welja, deegwaren; met originele (en superlekkere) raviolicombinaties. Prenzlauerberg

Napoljonska: erg roze en gezellige plek voor koffie, ijsjes en wafels op de Kastanienallee. Prenzlauerberg

103: om de hoek van de Zionskirche ligt één van de vele brede terassen van de Kastanienallee, ideaal voor een ontbijt in de zon met zicht op de semi-hipsters van Prenzlauerberg. Prenzlauerberg dus.

Eisbärliner - gezellig klein ijssalon op de Boxhagenerplatz. Er is roomijs, maar ook vegan ijs, vegan wafels en vegan iced coffee met slagroom. Nomnomnom. Friedrichshain


KaffeeMitte: leuke koffie/taart/bruschetta plek in het centrum – vooral op het terras is het fijn zitten bij mooi weer. Mitte (uiteraard)

Brunch Boxhagener Platz: op zondag barst het rond de Boxhagener Platz van de brunch mogelijkheden – wij deden de Noord-Westhoek van het plein aan; en aten gigantische hoeveelheden overheerlijk brunchbuffet voor een belachelijk lage prijs. Friedrichshain

Yoyo: gezellig is niet meteen het codewoord, maar het aanbod vegan fastfood bij Yoyo is indrukwekkend. De obligate curryworst met frietjes uiteraard; maar ook een hele resem andere opties, inclusief namaak-visburgers. Het moet niet alle dagen kikkererwtenstoofpotje zijn. Zà-lig. Friedrichshain

Kaffeeladen: In de Simon Dach Strasse lang geen gebrek aan café’s, maar dit kleine koffiehuis is het vermelden waard, onder meer dankzij de lekkere ice tea. Friedrichshain

Vego - het Prenzlauerbergse equivalent van YoYo in Friedrichshain. Gyros! Visburgers! Bacon Cheese burgers! Allemaal vegan en te lekker. Ze hebben ook een eigen chocolade op de markt gebracht en die is té lekker (en verslavend) voor woorden; niks suikervrije 80% cacao, wel een soort van opgesteven Nutella-reep. Kwijl. Prenzlauerberg


Cupcake: behoeft weinig verdere uitleg – erg rozig zoals het een cupcake-café betaamt, maar dat wordt mooi rechtgetrokken door de behoorlijk alternatieve types achter de toog. Ook vegan cupcakes en brownies! Friedrichshain

Kopps - In Mitte schoven we aan voor de vegan brunch bij Kopps; een groot buffet met lekker zelfgemaakt spul (mmm, de vanille pudding) en namaak-vlezekes in een hip interieur (géén tweedehandszeteltjes, dat werkt op den duur ook eens verfrissend). Ook het middag- en avondmenu in dit volledig vegan restaurant zag er heerlijk uit, dus we komen graag nog eens terug. Mitte.

Dolores – leuke plek voor burrito’s in Mitte, de vegan opties staan allemaal aangegeven – je kan ofwel voor één van de “standard” burrito’s gaan, of zelf iets samenstellen uit het modulaire menu. Lekkerrr. Mitte.

Lucky Leek - de ideale tegenhanger van het fast food geweld van Vego en YoYo. Haute cuisine voor vegans als het ware. Over het algemeen leggen wij niet meer dan 20 euro op tafel voor een diner voor twee, maar de 55 euro die ze hier vroegen voor 2 voorgerechten, 2 hoofdgerechten, drankjes en een gedeeld dessert was zeer de moeite waard. Ik zou ZO teruggaan voor een tweede portie van het heerlijke dessert (vlierbloesemijs, heerlijke truffel en iets zalig romig met pistache), maar ook de voor- en hoofdgerechten waren zeer de moeite waard, net als het gezellige grote terras. Prenzlauerberg.


Café Morgenrot - het bekendste café van de Kastanienallee stond al erg lang op mijn Berlijn-lijstje maar om één of andere reden geraakten we er nu pas voor het eerst. Voor een schamele 8 euro schuif je aan voor een rijkelijk vegetarisch (grotendeels veganistisch) buffet. De erwtjes-spread was een ware ontdekking die ik zeker ook in eigen keuken ‘ns wil proberen. Ook een fijne plek voor een koffie met vegan slagroom en een muffin in de namiddag. Bovendien draait dit café-collectief rond meer dan lekker eten – er staan vrijwilligers achter de bar, er is plaats voor politiek debat en feministische brei-kringen en ze hanteren een fijn prijssysteem voor de brunch: wie kan/wil, betaalt 10 euro voor het buffet (nog altijd een prikje, zeker naar Belgische normen), zodat iemand die het minder breed heeft voor 6 euro kan aanschuiven. Prenzlauerberg
Ooh lala - Paradijs voor taartenliefhebbers (toch altijd een heikel punt voor vegans), bij Oh lala draait het allemaal rond vegan Franse keuken, met veel quiches en gebak dus. We hadden geluk en konden zonder reservatie aanschuiven aan de zaterdagbrunch, die bestond uit een aantrekkelijke combinatie van warme en koude hartige gerechten, en een heerlijk zoet buffet.  Pannenkoeken! Croissants! Watermeloenmojito! Ook de taarten in de koelvitrine zagen er geweldig uit, maar dat ging er net niet meer bij helaas. Friedrichshain.

Kreuzberg: geen uitgesproken favorieten hier, maar net ten zuiden van de Planufer, ter hoogte van de Grimmstrasse liggen verschillende leuke terrasjes.

Napoljonska - Prenzlauerberg

Markten
Mauerpark: De bekendste vlooienmarkt van Berlijn behoeft geen introductie – op zondag stroomt het Mauerpark vol met koopjesjagers  van alle slag. Je kan er dan ook echt alles kopen, er zijn professionele handelaars die massa’s prachtige retro-meubelen verpatsen, maar ook creatievelingen die hun werk verkopen; eindeloze kramen met handtassen; hier en daar wat lekker eten; vintage kleren en “simpele” tweedehands, veel speelgoed en ook wel veel, euhm, rommel. Groot, een tikje chaotisch en bij warm weer al snel wat te veel van het goede. Er ’s ochtends vroeg bij zijn is geen slecht idee dus. Prenzlauerberg

Boxhagener Platz: Hele fijne zondagsmarkt in Friedrichshain; er valt veel te bekijken maar het geheel blijft overzichtelijk. Er staan kunststudenten hun waar te verkopen, maar ook grootmoeders met hun inboedel, en ook hier is er weer genoeg speelgoed om uw kroost te kunnen meebrengen. En elke keer wil ik zo’n geweldige Oost-Duitse keukenkast kopen. Friedrichshain

Arkonaplatz: Om de hoek van het Mauerpark ligt deze veel kleinere en rustigere rommelmarkt. Ook hier is het aanbod gemengd – gaande van professionals die gegeerd meubilair verkopen, tot gezinnen die de zolder hebben opgeruimd. Overzichtelijk en betaalbaar. Prenzlauerberg

Newkolln Flowmarket: Hipster centraal! Leuk marktje in Kreuzberg met, alweer, een mix van tweedehands en zelfgemaakte spullen. Tweewekelijks op zondag, dus check de data op voorhand. Kreuzberg

Strasse des 17. Juni: De grote, bekende rommelmarkt aan Tiergarten trekt veel volk maar was zeker niet mijn favoriet; te veel "echte" antiek, te weinig sympathieke rommel naar mijn bescheiden mening. Op zaterdag en zondag. Charlottenburg

Handmade Supermarkt: Leuke indoor-markt vol zelfgemaakte spullen; een paar keer per jaar dus check de data op voorhand. Kreuzberg
zeteltje kopen?

Fijne winkels
Handmade Berlin: Hemel op aarde voor brei-fanaten, maar ook voor wie gewoon van koffie en taart houdt. Mooie breiwinkel  met fijn terras in het centrum van de stad. Mitte.

Dolly Rocker: Tegenover Frieda Hain ligt dit fijne kinderwinkeltje met een ruim aanbod aan ecologische opties. Friedrichshain

Humana: keten van tweedehandszaken-voor-het-goede-doel. Zelfde groep als Think Twice, maar minder uitgesproken retro-hip. Er zitten er verschillende verstopt in de stad, inclusief een gigantisch filiaal aan de Frankfurter Tor. Heel Berlijn

Anziehend: Leuke kleine tweedehandswinkel, gevuld met “normale” spullen – lees, geen kleurrijke soepjurken, maar wel de ideale plek in de zoektocht naar pakweg een nieuwe jeansbroek, of een cardigan voor op het werk. Friedrichshain

Simon dachstrasse 1: Winkel vol kleurrijke t-shirts en pulls – uit fairtrade bio-katoen of bamboe. De effen exemplaren zijn leuk, maar de bedrukte T-shirts zijn helemaal een fijn souvenir uit Berlijn. Friedrichshain

Frieda Hain: Al lang geen geheim meer onder stof-liefhebbende Berlijn-gangers; misschien wel de leukste stoffenwinkel waar ik ooit kwam. Biologische stoffen staan makkelijk vindbaar bij elkaar. Naast stoffen en fournituren ook heel wat leuke kinderkado’tjes voorhanden (o.a. van Ferm). Friedrichshain

Madame Jordan and friends: Klein maar fijn winkeltje in Prenzlauerberg (rond de Helmholtsplatz), met handgemaakte draagdoeken en ander moois voor uw kinders en een beperkt aanbod leuke stofjes (onder andere biotricot van Bora). Prenzlauerberg.

Tumult Berlin: Klein maar fijn winkeltje in Friedrichshain, verkoopt in de eerste plaats zelfgemaakte spullen, maar ook stoffen en fournituren. Friedrichshain.

Volksfaden: ten Westen van Kreuzberg ligt deze fijne stoffenwinkel in een gezellige autovrije straat. De sympathieke New Yorkse eigenaresse helpt je met plezier verder, en net als op de website staan ook in de winkel alle biologische stoffen netjes bij elkaar. Schöneberg

Frau Tulpe: de bekendste stoffenwinkel van Berlijn hoeft ongetwijfeld geen introductie – veel kleur, veel keuze; inclusief biokatoenen opties. Prenzlauerberg

Bill & Em: Vlakbij Frau Tulpe zit nog een tweede stoffenwinkel; het aanbod is iets minder overweldigend, maar toch slagen ze erin bij Bill & Em om andere stoffen in huis te halen dan de bekende buren. Prenzlauerberg Update juli 2013: Bill & Em heeft de deuren gesloten!

Wollen Berlin: Sympathiek uitziende wolwinkel vlakbij Frieda Hain. Als u daar dan toch bent... Friedrichshain

Memory Vintage: Fijne tweedehandswinkel met alles van oude meubeltjes tot klein prul als leuke retro-knoops en speelgoed. Bonuspunten voor het café dat eraan vast zit. Mitte/Prenzlauerberg

Stiefelkombinat: Geen idee wat die vreemde naam betekent, maar deze grote tweedehandswinkel in de Eberswalderstrasse is een heerlijkheid voor wie zich graag een retro-outfit aanmeet. Heel veel kleren, veel schoenen en ook een reeks hebbedingen. Prenzlauerberg

VIA: leuke plek om wat echte Berlijne souvenirs aan te schaffen. Geen onnozele snowglobes hier, wel heel mooie spullen met subtiel Berlijn-accent, gemaakt in (voor zover ik begreep) een soort van sociale werkplaats. Prenzlauerberg/Mitte

Polly Paper – ecologisch verantwoorde papierwaren. Gaande van functionele mappen en enveloppen tot kleurrijke lampen en originele notitieboekjes. Mitte.


Babie Lato: Euhm ja, nog een stoffenwinkel. Voor het geval u na al dat kleurgeweld van Frau Tulpe en Frieda Hain ook wat subtiele aardekleuren wil aanschaffen. Mitte.

Luxus: Nog een écht leuke plek voor de aanschaf van uw souvenirs. Berlijnse ontwerpers kunnen hier een kastje huren om hun waren te verkopen; dus uw aankoop is sowieso origineel en kleinschalig gemaakt. Het aanbod is divers, de prijzen meer dan redelijk. Prenzlauerberg

Veganz – een vegan supermarkt! Serieus, die Berlijners zijn toch ongelooflijk. Er zijn twee filialen, maar wij gingen naar de eerste vestiging in de Schivelbeinerstrasse. Uiteraard zijn al die vegan speciallekes (slagroom, pizza’s, ijsjes, opwarm maaltijden, eindeloze variaties op vlees) geen must, maar wel leuk af en toe. Er is uiteraard ook een “gewoon” aanbod aan groenten, fruit en granen, maar ook make-up, verzorgingsproducten en vegan kookboeken. Bij de ingang zit een verse bakkerij met heerlijke taartjes en lunchgerechten, om mee te nemen of ter plekke op te eten. Naast de deur kan je terecht voor een ruime collectie leer-vrije schoenen en diervriendelijke kledij (meer daarover hieronder). Prenzlauerberg.

Avesu & DearGoods – Alsof die vegan supermarkt nog niet genoeg was, zitten er naast Veganz nog twee heerlijke winkeltjes. Bij Avesu vind je een ruim aanbod leer-vrije schoenen. Sandalen, wandelschoenen, naar-het-werk-schoenen, flipflops, sneakers; ALLES. Nog een deur verder zit het mooie DearGoods, een winkeltje vol ecologisch en sociaal verantwoorde kledij en accessoires, allemaal schoon en niks overjaarse hippie. Prenzlauerberg.


Veb Orange: Klein paradijs voor tweedehandsliefhebbers, aantrekkelijke rommel allerhande, inclusief wat retro-stoffen en ander (n)ostalgisch spul dat u niet nodig hebt maar toch graag meeneemt. Prenzlauerberg

Shakespeare and sons: Heerlijk Engelstalige boekwinkel, met een uitgebreid aanbod aan nieuwe en tweedehandsboeken én een paar zetels en tafeltjes ter beschikking voor wie graag een tas koffie drinkt bij z’n boek. Zoals elke boekwinkel zou moeten zijn. Prenzlauerberg (rond Helmholtsplatz)

Schwesterherz & Kuchenliebe: Twee naast elkaar gelegen zusterwinkeltjes. Bij Schwesterherz vindt u de leukste papierwaren, en een tas koffie zo nodig; bij Kuchenliebe vindt u -what's in a name- schoon keukengerief allerhande. Friedrichshain



Praktisch
Erheen: de trein brengt u in zes en een half uur tijd van Brussel naar Berlijn, met tijd voor een koffie in Keulen. Efficiënt en milieuvriendelijk – onze favoriet. Op beperkte budget is Eurolines een iets minder comfortabel alternatief (negen uur onderweg); ook de auto is een optie. Of het vliegtuig uiteraard, maar dat laat ik aan u over.

Van A naar B: de fiets is met grote voorsprong ons favoriete vervoermiddel in Berlijn – afstanden zijn te groot om alles te voet te doen en de fiets biedt het ideale alternatief. Bovendien is Berlijn plat, en zijn fietspaden heerlijk breed. Fietsen huren kan op veel plekken (naar fietsrekken met “te huur”bordjes is het niet lang zoeken) – en heel goedkope optie met degelijke fietsen maar zeer trage service is Lila Bikes aan de Eberswalderstrasse in Prenzlauerberg (gesloten in de winterperiode!). Bij slecht weer is het openbaar vervoer een snel en betaalbaar alternatief.

Bed: Overnachten in Berlijn is redelijk betaalbaar; IMA lofts in Kreuzberg biedt functionele studio’s op een fijne locatie; met een tof café eraan vast, op dezelfde site als Etsy Europa (= creatieve vibes alom). Brilliant Apartments in de leukste straat van Berlijn verhuurt prachtige appartementen; en heeft ook al een heerlijk ontbijtcafé ter beschikking op het gelijkvloers. Verder is AirBnB uw beste vriend voor het boeken van een kamer of volledig appartement, in alle mogelijke buurten en prijsklasses.
IMA lofts

Meer lezen?
100% Berlijn blijft een erg leuke gids om de stad te ontdekken, net als de Lonely Planet Berlin Encounter.

Meer Berlijn vind je onder andere ook bij:
Leven met Liv
Bij Gebrek aan Beter
Spiegelstiksels (Berlijn met kinders)
Handmade Berlin Etsy (zelfmaakleuks)
Greenleave Berlin (eco-Berlijn)
De groene meisjes (vegan Berlijn)
Wat maakt Suzette nu (vegan Berlijn)
Twee meisjes in de stad
The last days of spring
Kaffeehäuschen (koffie!)
Spotted by locals
Time Out
Unlike
Slow travel Berlin
In your pocket

Meer tips? Ik hoor ze graag!










3 opmerkingen:

  1. Super bedankt.
    (Wij gaan er in juli heen!)

    BeantwoordenVerwijderen

  2. Hoog tijd om er weer naartoe te gaan om al die toffe adresjes te testen!
    Hartelijk dank voor al die tips!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ohhh een samenvatting van berlijn, ik wil zo graag eens gaan, nog nooit geweest!

    BeantwoordenVerwijderen